روستا نشینی شهری و بحران محیطی(مورد: رباط کریم)

نویسندگان

چکیده

  چکیده   نواحی کلانشهری ایران بر اثر مهاجرت های روستایی- شهری رشد سریعی را تجربه کرده است. روند رشد کلانشهر ها موجب جذب جمعیت روستاهای پیرامون مراکز شهری شده و به ظهور حوزه تازه ای انجامیده است که تعلق فضایی مشخصی ندارد؛ نه شهر به شمار می آی د و نه خصوصیات اصیل روستایی دارد . این پدیده به روستا نشینی شهری موسوم است. روستا نشینی شهری به گسترش بحران­های محیطی، اقتصادی و اجتماعی می­انجامد. هدف اصلی تحقیق حاضر ، بررسی روستا نشینی شهری و عواقب آن است. این عواقب به عنوان بحران محیطی تلقی شده ، بعضی از آنها به این شرح است: - بحران کمی و کیفی آب؛ - تخریب فضای سبز و اراضی کشاورزی؛ - ایجاد ناامنی اجتماعی واقتصادی. ناحیه مورد مطالعه این تحقیق را روستاهای شهرستان رباط کریم تشکیل می دهد. این شهرستان در جنوب غربی استان تهران واقع شده است . داده­های مورد نیاز از طریق مشاهده پدیده های محلی، گفتگو با اعضای شوراهای اسلامی روستاها ٬ تکمیل پرسشنامه در روستاهای نمونه و مرکز بهداشت روستایی و برخی اسناد به دست آمده است. داده های جمع آوری شده از طریق مطالعه مقایسه ای، آمار توصیفی و آزمون های آماری( رگرسیون ٬ فریدمن ٬ T- student و روش لیکرت) تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه نشان می دهد که در نظام های متمرکز سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مادر شهرهای ملی به محل جذب جمعیت مهاجر اقصی نقاط کشور تبدیل می شود. در این شهرها، بر اثر ارائه خدمات و فرصت های شغلی جاذبه جمعیتی ایجاد می‌شود. بر اثر بالا بودن قیمت زمین و هزینه مسکن در مادرشهرو گسترش وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی، روستاهای پیرامونی محل تمرکز اقشار کم درآمد اجتماعی می شود؛ دسترسی آنان به خدمات از نظر کیفی تنزل می یابد و نا‌امنی طبیعی ( بحران آب و زیست- محیطی) ناامنی اقتصادی، (بیکاری و تمرکز فقر) و نا‌امنی اجتماعی (کجرورهای اجتماعی) به عنوان بحران های محیطی بروز می نماید.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rurbanism and Environmental Disaster Case study: Robat-Karim

نویسنده [English]

  • H. Afrakhteh
چکیده [English]

  Abstract   The metropolitans of Iran have been undergone rapid expansion due to the immigration from the rural areas to urban centers. The process of the metropolitan growth caused attracting population of villages surrounding urban centers, which, leads to creation of "new domains" with lack regular spatial features. It has neither urban characteristic nor rural typical features. This aspect called rurbanism. Rurbanism leads to expansion of environmental, social and economic crisis. This research is going to investigate the process of "rurbanism" & its consequences. These consequences considered environmental crisis including: Qualitative & quantitative crisis of water, degradation of green spaces & agriculture lands and creating socio-economic insecurity. Robat-Karim is the study area of this research located in south-west of Tehran. Data collected via observation of local community and field study, interview to members of Islamic rural councils, filling questionnaire in selected villages & rural health centers & some available documents. Findings were analyzed by means of comparative study, descriptive statistic and statistical tests (regression, Friedman method, T-student & Likert method). Findings shows that in concentrated political & socio economic systems, national metropolitan attract immigrants from all over the country. These cities, due to job vacancies & presenting services, that are attractive for immigrated people. Because of hare metropolitan high price of land & housing and also progressive transportation, low income people settled in surrounding villages. Presenting poor services decaying quality of life & natural jeopardy (bio-environmental & water crisis), economic insecurity (jobless & poverty concentration) & socio-insecurity (social anomaly) emerge as environmental crisis.   Key Words: Tehran Metropolitan, Concentrated system, Immigration, Rurbanism, Environmental Crisis

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Tehran Metropolitan
  • Concentrated system
  • Immigration
  • Rurbanism
  • Environmental Crisi